Orgelexcursie Eenrum en Westernieland

De kerk in Eenrum kwam rond 1250 tot stand. Voor een deel van de binnenmuren werden de tufstenen van de vorige kerk (uit ongeveer 1100) opnieuw gebruikt. Het kerkmeubilair werd in 1811-1812 vernieuwd, met als sluitstuk van de modernisering een in 1817 door de orgelmaker N.A. Lohman voltooid orgel, het eerste in deze kerk. Voor de niet al te grote kerk is het een royaal orgel, de kerk was toen zeer rijk. In 1874 was er een gedeeltelijke ombouw door de orgelmaker P.van Oeckelen en Zonen; in 1964 werd het instrument bij een restauratie zoveel mogelijk teruggebracht tot de situatie van 1817.

Vanaf de 50 meter hoge toren, met één van de oudste luidklokken van het Groningerland, heeft men een prachtig uitzicht. Wie dat wil kan daar ook even van genieten.

De kerk van Westernieland staat aan de rand van het dorp. Vóór 1717 was dat niet het geval! In dat jaar verwoestte de beruchte Kerstvloed een groot deel van het dorp. De 35 weggespoelde woningen aan de westkant van de kerk werden na deze overstroming aan de oostkant weer opgebouwd. Het orgel werd in 1893 gebouwd door de Fa. P. van Oeckelen en Zonen. Het is een bescheiden instrument van zeven registers. Vanwege de zolderbalken moest er met de ruimte worden gewoekerd, waardoor sommige pijpen op 'vreemde' plekken in het instrument kwamen te staan.
Voor wie het nog niet weet: in de pastorie aan de noordkant van de kerk werd Freek de Jonge geboren.

Onderweg van Eenrum naar Westernieland drinken we met elkaar een kopje thee/koffie in Pieterburen.

Organist Dirk Molenaar leidt deze excursie, hij laat de orgels zien én horen! Hij studeerde na zijn onderwijzersopleiding orgel en kerkmuziek aan het Stedelijk Conservatorium te Arnhem. Sinds 1979 is hij organist in Eenrum en sinds 1992 ook één van de twee organisten in Leens. Vanaf 1997 is hij redacteur bij het maandblad De Orgelvriend.

Datum: zondag 18 mei 2014
Vertrek: 13.30 uur vanaf het kerkplein in Sauwerd
Aanvang: 14.00 uur, bij de kerk in Eenrum
Kosten: € 4,00 (inclusief koffie/thee)
Leiding: Dirk Molenaar
Opgave: Kees Raangs, tel. 050-3643741, email: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

De zeven kruiswoorden in de muziek

De kruiswoorden zijn de woorden, die ons door de vier evangelisten worden overgeleverd als laatste woorden van Jezus. In de vier evangeliën spreekt Jezus, wanneer hij aan het kruis hangt, in totaal zeven zinnen. Ze zijn het thema van heel wat muziekstukken geworden. Verschillende componisten lieten zich erdoor inspireren.

De bekendste versie is misschien wel die van Joseph Haydn (1732-1809): Die sieben letzten Worte unseres Erlösers am Kreuze. Dat werk is in verschillende uitvoeringen bekend: als orkeststuk, als strijkkwartet, als pianostuk en in een oratoriumversie. Maar ook andere componisten, zoals Heinrich Schütz (1585-1672) en César Franck (1822-1890), namen de laatste woorden van Jezus als uitgangspunt voor hun muziek.

Onder de deskundige leiding van Dirk Herman de Jong luisteren we naar de verschillende muzikale uitvoeringen van Jezus' laatste woorden. Hij heeft gedurende zijn leven een enorme kennis van klassieke muziek opgebouwd en geeft al jaren diverse muziekcursussen in binnen- en buitenland. Muziek was en is zijn grote passie, maar niet zijn professie: tot zijn pensionering was hij hoogleraar strafrecht aan de Rijksuniversiteit van Groningen.

Datum: donderdag 10 april 2014
Aanvang: 20.00 uur
Plaats: de kerk van Sauwerd
Kosten: € 4,00 (inclusief koffie/thee)
Inleider: Dirk Herman de Jong
Opgave: Kees Raangs, tel. 050-3643741, email: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Voedsel en de vraag naar zorgvuldigheid

Het begon met te lezen, in het Bijbelboek Genesis, dat het eten van dieren nog niet zo vanzelfsprekend is. Wij mensen leven van levende wezens, planten en dieren. Dat roept morele vragen op. Hoe gaan wij om met het welzijn van de dieren? Hoeveel kunnen wij van de aarde vragen? Met de groeiende wereldbevolking worden de vragen indrukwekkender. Hoe kunnen we iedereen voeden en tegelijk zorgen dat wij de plek waarop wij wonen niet vervuilen?

Vanavond zijn er twee sprekers uit onze woonomgeving: Wridzer Datema en Jolanda Roggeveld. Beiden zijn al jaren praktisch bezig met genoemde vragen.
Wridzer Datema runt, samen met zijn vader en zijn echtgenote, een biologische boerderij met akkerbouw en vee. Hij zal uitleggen wat 'biologisch' inhoudt en waarom zijn vader en hij destijds voor deze vorm van landbouw kozen. Jolanda Roggeveld heeft, samen met haar partner, een biologisch melkveebedrijf. Met haar vergaarde kennis over voeding zal zij haar steentje bijdragen aan deze avond.
Na de pauze nodigen we de aanwezigen uit om het gesprek met elkaar aan te gaan. Wat eten wij? En welke keuzes maken we daarbij?
Een voedzame avond.

Datum: dinsdag 11 februari 2014
Aanvang: 20.00 uur
Plaats: het Oldenhuis
Kosten: € 4,00 (inclusief koffie/thee)
Inleiders: Wridzer Datema en Jolanda Roggeveld
Opgave: Kees Raangs, tel. 050-3643741, email: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Excursie naar de kerk van Garmerwolde

Het seizoen 2016-2017 van Vorming en Toerusting is afgesloten met een bezoek aan de prachtige kerk in Garmerwolde.
De van oorsprong laat-romaanse kruiskerk en de vrijstaande toren zijn aan het einde van de 13e eeuw gebouwd. Tijdens de Reductie van Groningen werd alles wat aan de rooms-katholieke eredienst herinnerde verwijderd, behalve de piscina. Het schip is in de 19e eeuw gesloopt, wat rest zijn dwarsschip, viering en koor. Aan de westkant zijn de muurresten van het schip nog zichtbaar. Aan de oostkant is siermetselwerk in de topgevels. Een losse zadeldaktoren completeert het geheel. Het interieur met zijn beschilderde meloengewelven is goed bewaard gebleven en de moeite van het bekijken zeker waard.

 

Van Klezmer tot 'Bei mir...'

Jiddische muziek raakt de ziel. Het is vrolijk en weemoedig tegelijk en dat maakt het zo bijzonder. Deze joodse muziek, die we vooral kennen als klezmer muziek, heeft haar wortels in Oost-Europa. In Amerika is klezmer muziek in de 70-er jaren van de vorige eeuw weer opgebloeid en van daaruit heeft het de wereld veroverd. In de hergeboorte van de klezmer heeft het Jiddische lied een belangrijke plaats gekregen in deze van oorsprong instrumentale bruiloftsmuziek.

Wat is klezmer nu precies? Waaruit is het ontstaan en wat zijn de kenmerken? Hoe heeft het zich ontwikkeld? Aan de hand van film- en geluidsfragmenten én door haar zelf gezongen liederen brengt Carla da Silva deze wereld voor u tot leven. Zij laat u zien en horen hoe de Jiddische muziek het leven van de Asjkenazische Joden weerspiegelt, welke rol het had in de Joodse gemeenschap, hoe het veranderde na de emigratie naar Amerika en hoe divers het nu is geworden.

Carla da Silva is zangeres en docente van het Jiddische lied. Zij houdt zich al vele jaren intensief bezig met de Jiddische cultuur en muziek, geeft lezingen en workshops. Zij zingt bij de Groninger formatie Klezmer & Co en het duo Malka.

Datum: dinsdag 21 januari 2014
Aanvang: 20.00 uur
Plaats: het Oldenhuis
Kosten: € 4,00 (inclusief koffie/thee)
Inleider: Carla da Silva
Opgave Kees Raangs: tel. 050-3643741, email: kees.raangs@kpnmail.nl

The Stones Cry Out

De film 'The Stones Cry Out' hebben we 22 september 2015 bekeken. Het verhaal van de Palestijnse christenen over de Naqba (‘de ramp’) van 1947-1948 en het leven daarna in Israël en onder bezetting, indringend verteld door henzelf. Het heeft een diepe indruk op mij achter gelaten.

De verhalen van de mensen die het meegemaakt hebben, hoe in de nacht van 29 november 1947 in drie minuten tijd over hun lot werd beslist in de algemene vergadering van de V.N . In die nacht verloren de Palestijnen de zeggingschap over hun land en werden verdreven uit hun dorpen, hun grond vruchtbaar bouwland werd van hen afgenomen, om er later als arbeider terug te keren en te werken op het land wat hun eerder toebehoorde.
Het zijn ingrijpende verhalen die je door de jaren heen een andere kijk geven op hun leven. Zoals het verhaal van Claire Anastas over de muur die rond het graf van Rachel acht meter hoog werd gebouwd. Hoe verdrietig haar kinderen waren toen ze bij thuiskomst uit school zagen dat hun huis werd ommuurd, en haar jongste zoon zei: Mama na alles wat we meegemaakt hebben al dat lijden “leiden we nu al jaren een afschuwelijk leven, dit is het einde worden we nu begraven in een grote graftombe?” De muur die mensen uit elkaar haalt omdat ze elkaar niet meer kunnen ontmoeten de ene familie aan de ene kant en de andere aan de andere kant van de muur.
De film eindigt met de woorden uit Lucas 19:40-41: "Neem van mij aan de stenen zullen het luidkeels uitroepen, als zij zwijgen. Toen hij dichterbij gekomen Jeruzalem zag liggen".

Na een korte bespreking hebben we afgesloten met het lezen van enkele verhalen uit het boekje: ‘Getuigen van Soemoed, Palestijnse verhalen op de muur in Bethlehem’. De betekenis van Soemoed is :vastberadenheid of veerkracht.

Hanny Zwart

Geïnspireerd door..... Maarten Luther

Harmen Jansen: Het is Reformatieherdenkingsjaar. Luther heeft moedig maar met trillende hand de steen aan het rollen gebracht die geleid heeft tot het protestantisme. Hij heeft veel teweeg gebracht. Lang niet alle discussies van toen zijn nog interessant voor nu. En wat hij tegen de Joden schreef was gruwelijk. Maar hij heeft een paar heel belangrijke spijkers op zijn kop geslagen. Bijvoorbeeld over wat echte vrijheid eigenlijk is. En met soms heel sappige uitspraken en zijn gevoel voor muziek en poëzie is Luther is ook de leukste van alle Reformatoren. Een inspirerend avondje Luther met beeld, muziek en teksten.

De bijeenkomst heeft inmiddels plaatsgevonden op 3 april 2017. Informatie is te verkrijgen bij ds. Jansen

 

Stabat Mater

Bij het noemen van het Stabat Mater denken de meeste mensen direct aan de Italiaanse componist Giovanni Pergolesi (1710-1736). Zoals wanneer het woord Matthäus Passion valt wij onmiddellijk denken aan Johann Sebastian Bach (1685-1750).
Maar er is veel meer dan Pergolesi en Bach!
De tekst van het Stabat Mater stamt uit de middeleeuwen, de auteur is onbekend. Wel wordt regelmatig verwezen naar een volgeling van Franciscus van Assisi (1182-1226), Bonaventura van Bagnorea (1221-1274). Het verdriet van Maria aan de voet van het kruis wordt in de tekst beschreven. In de periode na de kruistochten werden er vele teksten over Maria geschreven. De Mariacultus die toen ontstond was sterk verwant aan de in die dagen heersende hoofse cultuur jegens iedere adellijke vrouw. Veel van de middeleeuwse Maria teksten zijn verloren gegaan. De tekst van het Stabat Mater heeft daarentegen door de eeuwen heen stand gehouden.
Wat de muziek betreft: de eerste, Gregoriaanse, zetting werd in 1521 in het Missale Romanum opgenomen. Dit was de toenmalig voorgeschreven liturgie in de Rooms Katholieke kerk.
Voor de beeldende kunst geldt eigenlijk hetzelfde als voor de muziek. Bij het Stabat Mater wordt dan direct gedacht aan de Pietà van Michelangelo (1475-1564).
Ik wil u graag aan de hand van muziekfragmenten en afbeeldingen van kunstwerken met dit thema mee op reis nemen door de eeuwen heen tot op vandaag.

De bijeenkomst vond plaats op dinsdag 28 maart 2017.
Informatie is te verkrijgen via Centraal Aanspreekpunt Els Prins-Duisterwinkel, tel. 06-57834051, email: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.